Bộ đề đọc hiểu về nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng kèm hướng dẫn trả lời câu hỏi chi tiết, giúp các em học sinh có thể bám sát nội dung đề thi và vượt qua các kì thi sắp tới một cách dễ dàng nhất. Bộ đề bao gồm 4 đề đọc hiểu nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng:
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là hai chị em, con của Trời. Công việc của Trời giao phó hàng ngày phải thay phiên nhau đi xem xét thế gian. Bọn khiêng kiệu gồm có hai lớp già và trẻ thay phiên nhau. Gặp phải bọn khiêng kiệu già đi chậm, cô Mặt Trời phải ngồi lâu, ngày ở dưới trần hóa dài ra. Đến lượt bọn trẻ khiêng kiệu đi mau, cô Mặt Trời được chóng công việc về sớm thì ngày ngắn lại.
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng trong truyền thuyết
Mặt Trăng
Cô em Mặt Trăng tính tình nóng nảy không kém gì cô chị làm cho thiên hạ ở mặt đất suốt cả ngày đã phải chịu nóng bức vì cô chị, đến đêm lại cũng phải khó chịu vì cô em. Loài người than thở đến tai nhà Trời, bà mẹ mới lấy tro trát vào mặt cô Mặt Trăng. Từ đó, cô em đổi tính ra hết sức dịu dàng, khác hẳn với cô chị, nên được người dưới trần ai cũng thích. Mỗi khi cô ngoảnh mặt nhìn xuống trần là lúc đó trăng rằm, ngoảnh lưng lại là ba mươi, ngoảnh sang phải, sang trái là trăng thượng huyền hay hạ huyền. Hôm nào trăng quầng là lúc vết tro trát mặt hiện ra.
Mặt Trời
Trong truyền thuyết, Nữ thần Mặt Trời được cho là chiếu sáng và đưa ra năng lượng cho nhân gian. Tuy nhiên, trong đoạn văn này không đề cập đến vai trò cụ thể của cô.
Chồng của hai nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Người ta nghe nói rằng chồng của hai nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là một con gấu. Mỗi lần gấu đến với vợ là sinh ra nguyệt thực hay nhật thực, lúc đó người dưới trần làm ầm ĩ lên đánh trống, khua chiêng, gõ mõ, để cho gấu xa ra, vì gấu đi lại với vợ, che lấp Mặt Trời, Mặt Trăng làm hại cho mùa màng.
Câu hỏi:
Trong văn bản, nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được Trời giao công việc gì?
A. Chiếu sáng cho nhân gian.
B. Hàng ngày thay phiên nhau đi xem xét thế gian.
C. Cai quản công việc trên trời.
Câu hỏi về truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Câu 1
Trong văn bản, nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được Trời giao công việc gì?
A. Chiếu sáng cho nhân gian.
B. Hàng ngày thay phiên nhau đi xem xét thế gian.
C. Cai quản công việc trên trời.
Câu 2
Câu nào dưới đây đúng khi nói về nội dung bao quát của truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng.
A. Lý giải về hiện tượng ngày và đêm.
B. Lý giải về hiện tượng nắng và mưa.
C. Lí giải các hiện tượng tự nhiên gắn với mặt trời có ánh sáng gay gắt vào ban ngày và mặt trăng có ánh sáng dịu dàng vào ban đêm.
D. Lý giải về sự hình thành của trời và đất.
Câu 3
Sự kiện “Loài người than thở đến tai nhà Trời, bà mẹ mới lấy tro trát vào mặt cô Mặt Trăng” được tác giả dân gian tạo ra nhằm lý giải điều gì?
Viết đoạn văn ngắn về lịch sử phát triển của ngôn ngữ Việt Nam
Ngôn ngữ Việt Nam có một lịch sử phát triển dài hàng ngàn năm, từ thời kỳ Đông Sơn (khoảng 1000 – 200 trước Công nguyên) đến ngày nay. Trong quá trình phát triển, ngôn ngữ Việt Nam đã trải qua nhiều thời kỳ, có sự ảnh hưởng của các ngôn ngữ khác như Trung Quốc, Pháp, và có những giai đoạn thăng trầm trong việc bảo tồn và phát triển ngôn ngữ.
Thời kỳ cổ đại
Trong thời kỳ cổ đại, ngôn ngữ Việt Nam được viết bằng chữ Hán (chữ Nho) và có sự ảnh hưởng lớn từ văn học Trung Quốc. Trong thời kỳ này, các tác phẩm văn học lớn được viết ra như Kim Vân Kiều của Nguyễn Du, Tây Sơn kỳ biên của Nguyễn Công Trứ, Tản Đà kí của Trần Đình Tân, v.v.
Thời kỳ thuộc địa
Trong thời kỳ thuộc địa, ngôn ngữ Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong việc bảo tồn và phát triển do sự ảnh hưởng của ngôn ngữ Pháp. Tuy nhiên, những nỗ lực của các nhà văn như Nam Cao, Nguyễn Tuân, và những tác phẩm văn học nổi tiếng như Chi Pheo, Tắt đèn, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ đã góp phần làm phong phú và bảo tồn ngôn ngữ Việt Nam trong thời kỳ này.
Thời kỳ đổi mới
Trong thời kỳ đổi mới, ngôn ngữ Việt Nam đã có nhiều bước phát triển vượt bậc với việc áp dụng bảng chữ cái Latinh và sử dụng tiếng Anh trong giáo dục và kinh tế. Ngôn ngữ Việt Nam ngày nay đã trở thành một ngôn ngữ phổ biến trên thế giới và đang tiếp tục phát triển để đáp ứng nhu cầu của xã hộ
Nữ thần Mặt trời và Mặt trăng đọc hiểu (Thần thoại Việt Nam)
Hai chị em Mặt Trời và Mặt Trăng
Hai chị em Mặt Trời và Mặt Trăng hình như là con gái của Ngọc Hoàng. Nhiệm vụ của hai cô hàng ngày phải đi xem xét dân sự một vòng luân phiên nhau. Cô chị Mặt Trời được ngồi kiệu có bốn người khiêng đi.
Thông điệp mà người xưa gửi gắm qua câu chuyện này là gì?
Thông điệp mà người xưa gửi gắm qua câu chuyện này là:
- Thiên nhiên và cuộc sống con người có mối quan hệ gắn bó mật thiết.
- Thiên nhiên có ảnh hưởng rất lớn đối với cuộc sống của con người.
- Con người luôn có khát vọng chinh phục thiên nhiên.
Những lần khiêng kiệu của bọn trẻ và bọn già
Trong số những người khiêng kiệu đó có hai bọn: một bọn già và một bọn trẻ thay đổi nhau. Bản tính bọn trẻ hay la cà dọc đường cho nên những khi đến lượt bọn họ khiêng kiệu, cô Mặt Trời thường về chậm, ngày ở dưới hạ giới hoá dài ra. Trái lại, đến lượt các cụ già khiêng kiệu thì lo làm tròn phận sự mà không nghĩ gì đến những điều khác nên nữ thần đi được nhanh chóng, ngày ngắn lại.
Tính tình của cô Mặt Trăng
Cô Mặt Trăng nguyên xưa kia nghe nói tính tình nóng nảy có phần hơn cả cô chị. Cô không biết rằng nhân dân ở mặt đất khổ sở về tính tình gay gắt của cô. Việc ấy về sau đến tại Ngọc Hoàng. Bà mẹ phải trát cho nữ thần một lần tro vào mặt. Từ đó tính tình của cô trở nên dịu dàng, hiền lành, ở hạ giới ai cũng ưa thích. Người ta nói mỗi lần cô ngoảnh mặt nhìn xuống nhân gian thì lúc đó là trăng rằm, cô ngoảnh lưng lại tức là ba mươi, mồng một, cô ngoảnh sang phải, sang trái tức là thời kì trăng thượng huyền hay hạ huyền. Những lúc trăng có quầng là lúc tro trát mặt ngày trước hiện bụi ra.
Câu chuyện khác về cô Mặt Trăng
Về chuyện cô Mặt Trăng, có thuyết kể lại hơi khác. Như ta đã biết, cô Mặt Trăng nóng ghê gớm đã làm hại người cũng như muôn vật rất nhiều. Nhưng cô vẫn chủ quan, thích sà xuống nhân gian để xem dân sự làm ăn.
Câu 1: Địa điểm và thời gian diễn ra câu chuyện trong văn bản
Địa điểm:
Câu chuyện được kể trong văn bản diễn ra trong một không gian vũ trụ, lúc mà trái đất đang trong quá trình tạo lập và không xác định được nơi chốn cụ thể. Truyện nói cả về những việc trên trời và dưới hạ giới nhưng không nói không gian cụ thể.
Thời gian:
Thời gian câu chuyện được kể diễn ra từ thời sơ cổ, không xác định được thời gian cụ thể (Chàng Quải ném cát vào nữa thần Mặt Trăng).
Câu 2: Nhận biết Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là văn bản thần thoại
Những dấu hiệu nhận biết Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là văn bản thần thoại vì:
- Không gian trong truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là không gian vũ trụ, đang trong quá trình tạo lập, không xác định nơi chốn cụ thể, không có chi tiết nào nhắc về địa điểm diễn ra những sự việc trên.
- Thời gian trong truyện diễn ra từ thời cổ sơ và ta cũng thể xác định được câu chuyện đó diễn ra vào thời gian cụ thể nào.
- Cốt truyện xoay quanh sự xuất hiện của thần Mặt Trăng và Mặt Trời, lí giải nguồn gốc về những hiện tượng tự nhiên của Trái Đất.
Cốt truyện
Cốt truyện xoay quanh việc các vị thần tạo lập thế giới.
Không gian, thời gian
- Không gian là không gian vũ trụ đang trong quá trình tạp lập, không xác định nơi chốn cụ thể.
- Thời gian cũng là thời gian cổ sơ, không xác định và mang tính vĩnh hằng.
Nhân vật
Nhân vật là thần nên có khả năng phi thường để thực hiện công việc sáng tạo thế giới.
Nhận xét chung
Truyện Thần Trụ Trời và Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng cho thấy nhận thức và cách lí giải nguồn gốc thế giới của người Việt xưa được phản ánh trong các tác phẩm thần thoại. Những tiền đề nhận thức luận như quan niệm vạn vật hữu linh, bái vật giáo, quan niệm tô-tem, vạn vật tương giao được diễn đạt qua các câu chuyện với hình thức trừu tượng bằng cái cảm tính, do kém phát triển về mặt trừu tượng hóa của xã hội nguyên thủy.
Chi tiết quái ném cát túi bụi vào Mặt trăng được tác giả dân gian xây dựng nhằm mục đích gì?
Đáp án đúng: Thể hiện khát vọng, muốn chế ngự chinh phục tự nhiên của con người
Câu 6. Niềm tin thiêng liêng về một thế giới mà ở đó vạn vật đều có linh hồn là một trong những vẻ đẹp của thần thoại. Theo em, niềm tin ấy còn có sức hấp dẫn đối với con người hiện đại không?
Niềm tin ấy vẫn còn sức hấp dẫn với con người hiện đại, thể hiện qua các tín ngưỡng của nhân dân ta vẫn còn lưu giữ đến ngày nay như thờ sơn thần, thủy thần, thờ cá ông,… Có thể nói, người Việt ta vẫn có một niềm tin vô hình vào những vị thần chế ngự thiên nhiên, đặc biệt với những gia đình nông nghiệp. Tin vào sự tồn tại ở thế giới khác không phải là điều xấu, nếu điều đó làm bản thân chúng ta tốt hơn. Chỉ những kẻ dựa vào đó để trục lợi, lợi dụng niềm tin của người khác mới đáng lên án.
Truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Thể loại truyện dân gian
Bọn khiêng kiệu gồm có hai lớp già và trẻ thay phiên nhau. Gặp phải bọn khiêng kiệu già đi chậm, cô Mặt Trời phải ngồi lâu, ngày ở dưới trần hóa dài ra. Đến lượt bọn trẻ khiêng kiệu đi mau, cô Mặt Trời được chóng công việc về sớm thì ngày ngắn lại. Cô em Mặt Trăng tính tình nóng nảy không kém gì cô chị làm cho thiên hạ ở mặt đất suốt cả ngày đã phải chịu nóng bức vì cô chị, đến đêm lại cũng phải khó chịu vì cô em. Loài người than thở đến tại nhà Trời, bà mẹ mới lấy tro trát vào mặt cô Mặt Trăng. Từ đó, cô em đổi tính ra hết sức dịu dàng, khác hẳn với cô chị, nên được người dưới trần ai cũng thích. Mỗi khi cô ngoảnh mặt nhìn xuống trần là lúc đó trăng rằm, ngoảnh lưng lại là ba mươi, ngoảnh sang phải, sang trái là trăng thượng huyền hay hạ huyền. Hôm nào trăng quầng là lúc vết tro trật mặt hiện ra. Người ta nghe nói rằng chồng của hai nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là một con gấu. Mỗi lần gấu đến với vợ là sinh ra nguyệt thực hay nhật thực, lúc đó người dưới trần làm ầm ĩ lên đánh trống, khua chiêng, gõ mõ, để cho gấu xa ra, vì gấu đi lại với vợ, che lấp Mặt Trời, Mặt Trăng làm hại cho mùa màng.
Thần thoại
Câu 1: Nêu đặc trưng về thời gian, không gian của văn bản.
Thời gian: Từ đó, mỗi khi, hôm nào, mỗi lần,…
Không gian: thế gian, mặt đất.
Câu 2: Trong văn bản trên, nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được Trời cho giao công việc gì?
Đáp án: Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được giao công việc là hàng ngày thay phiên nhau đi xem xét thế gian.
Câu 3: Nhân vật Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là con của ai? Họ có tính cách như thế nào?
Đáp án: Nữ thần Mặt Trời và nữ thần Mặt Trăng là các vị thần, con của trời. Mặt Trời và Mặt Trăng tính tình nóng nảy khiến con người dưới hạ giới nóng bức, khó chịu.
Câu 4: Chi tiết “Loài người than thở đến tai nhà Trời, bà mẹ mới lấy tro trát vào mặt cô Mặt Trăng” nhằm lý giải hiện tượng gì?
Đáp án: Hiện tượng “trăng quầng”. Ánh sáng của Mặt Trăng cũng dịu nhẹ hơn Mặt Trời.
Câu 5: Hình tượng nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng phản ánh quan niệm, nhận thức của người xưa về thế giới tự nhiên như thế nào?
Đáp án: Thế giới tự nhiên luôn chứa đựng một thế lực siêu nhiên có sự chi phối, tác động đến đời sống con người.
Nội dung truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Trong truyện, Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng được miêu tả là có sức mạnh phi thường để thực hiện công việc sáng tạo thế giới. Câu chuyện tập trung vào việc lí giải những hiện tượng thiên nhiên như ngày dài ngày ngắn, trăng rằm, trăng 30, trăng mồng một, trăng thượng huyền, trăng hạ huyền, trăng quầng.
Việc lí giải những hiện tượng thiên nhiên
Qua câu chuyện, người xưa muốn lí giải những hiện tượng thiên nhiên như ngày dài ngày ngắn, trăng rằm, trăng 30, trăng mồng một, trăng thượng huyền, trăng hạ huyền, trăng quầng. Tuy nhiên, cách lí giải này có thể không phù hợp với hiện tại và đã được khoa học chứng minh là không chính xác.
Thông điệp gửi gắm
Truyện muốn gửi gắm thông điệp về sự quan tâm, trách nhiệm và sức mạnh trong việc tạo dựng và duy trì thế giới. Mặt Trời và Mặt Trăng đại diện cho sự quan tâm và trách nhiệm, còn sức mạnh của họ cho thấy tầm quan trọng của việc tạo dựng và duy trì sự cân bằng trong tự nhiên.
Người nguyên thủy và tư duy thần thoại
Người nguyên thủy có quan niệm và thực hành ma thuật. Bởi vì tư duy nguyên thuỷ chưa phát triển năng lực phân biệt, người nguyên thuỷ chưa phân biệt được cái chủ quan và khách quan, vật chất và tinh thần…
Lối tư duy thần thoại
Những đặc điểm tư duy trên tạo thành lối tư duy thần thoại. Tư duy thần thoại được cụ thể hóa thành những quan niệm và truyện kể thần thoại.
Thần thoại và nghi lễ
Người xưa tin vào các sự kiện được kể lại trong thần thoại và thường gắn liền việc diễn xướng thần thoại với các hình thức nghi lễ (các hình thức thực hành tín ngưỡng).
Giá trị của truyện thần thoại
Các truyện thần thoại như Thần Trụ trời và Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng rất có giá trị đối với thế hệ trẻ ngày nay. Nó giúp các thế hệ trẻ có thể giải thích được những thắc mắc của mình về thế giới xung quanh, về nguồn gốc của con người, về những hiện tượng thiên nhiên trong cuộc sống hằng ngày và những sự vật xung quanh cuộc sống chúng ta. Đồng thời, các câu truyện thần thoại còn giúp thế hệ trẻ hiểu được rằng trong thế giới hoang sơ thuở ban đầu, con người đã hình dung về vũ trụ và thế giới như thế nào.
Cần chú ý gì khi tìm hiểu thể loại thần thoại?
Theo em thấy cần chú ý một số những điểm sau khi tìm hiểu thể loại thần thoại:
Các yếu tố đặc trưng của truyện thần thoại:
- Không gian
- Thời gian
- Cốt truyện
- Nhân vật
Những điểm cần lưu ý khi tìm hiểu truyện thần thoại:
- Các chi tiết tiêu biểu, nhân vật và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của tác phẩm
- Nội dung bao quát và thông điệp, giá trị của tác phẩm
- Những điểm gần gũi về nội dung giữa các truyện thần thoại thuộc các nền văn hóa khác nhau
Câu 1: Đặc điểm của không gian, thời gian, nhân vật, cốt truyện trong thể loại thần thoại
Thần Trụ Trời
Không gian, thời gian:
- Không gian rộng lớn, không rõ nơi chốn cụ thể: Trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm, lạnh lẽo.
- Thời gian xa xưa, không xác định thời nào: Thuở ấy chưa có thế gian, muôn vật và loài người.
Nhân vật:
- Là thần: khổng lồ, có khả năng phi thường đội trời, đạp đất.
Cốt truyện:
- Truyện nói về sự xuất hiện của các vị thần, cuộc đấu tranh giữa các thế lực trên trời và đất.
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng
Không gian, thời gian:
- Không gian rộng lớn, không rõ nơi chốn cụ thể: truyện nói cả những việc trên trời và dưới hạ giới nhưng không nêu nơi chốn cụ thể.
- Thời gian xa xưa, khi mà các vị thần và loài người qua lại với nhau: Chàng Quải ném cát vào mặt nữ thần Mặt Trăng.
Nhân vật:
- Là thần: hai nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng với khả năng phi thường chiếu sáng cả thế gian.
Cốt truyện:
- Truyện kể về cuộc phiêu lưu của các nhân vật trong việc chiến đấu chống lại các thế lực xấu xa và tìm kiếm sự trở lại của ánh sáng trên thế giới.
Nhận xét chung
- Không gian, thời gian trong thần thoại thường được miêu tả mơ hồ và không xác định rõ ràng.
- Nhân vật trong thần thoại thường là các vị thần hoặc những người có sức mạnh phi thường.
- Cốt truyện thường xoay quanh cu
Câu chuyện về Mặt Trăng và Quái
Mặt Trăng – nguồn gốc sự kinh hãi của Trần gian
Còn tập trẻ bàn tỉnh là cả nên những lần được phân công khiêng kiệu thưởng về muộn. Vì thế, mỗi lần Mặt Trời đi với tốp trẻ thì ngày dài và đi với tốp già thì ngày lại ngắn. Mặt Trăng là có em tính tình nóng này còn hơn cả có chị. Sức nóng của cô đã làm hại cho con người và muôn vật khả nhiều, ấy thế mà có vẫn cứ chúng lớn, di dân cũng sà vào khiến cho người dân vô cùng kinh hãi Trần gian khổ sở vì có Mặt Trăng. họ đã kêu ca rất nhiều, tiếng kêu thấu lên Thương giới khiến cho bà mẹ đã định lấy tra mà bôi lên mặt cô để giảm bớt sảm nóng đi. Nhưng Ngọc Hoàng chiều con, nên không để cho và làm việc ấy.
Quái – người hùng của Trần gian
Bay già ở dưới trần có một chàng trai tên là Quái. Quải là con mồ côi nhưng lại có một thân thế cực kì to lớn và sức khỏe tuyệt vời. Trước những hành dòng tại ác của cả Mặt Trăng Quải quyết tâm trị cho một mà Anh ta dôn đường có Trăng trên một đỉnh núi cao và trữ sẵn một đồng cát thật lớn.
Trận chiến giữa Quái và Mặt Trăng
Hôm ấy, có Mặt Trăng vẫn quen thói cũ vừa đi vừa sà xuống để nhìn muốn vật. Quải chở cho cô ta đến gần rồi bất thình lình bốc cát ném túi bụi vào mất, vào mặt mũi cả. Có Trăng đang rong chơi, bị tấn công đột ngột, nhắm mắt lại nhưng đất đã dính đầy mặt và chui cá trong mắt.
Nguồn tham khảo: https://vi.wikipedia.org/wiki/Selene_(th%E1%BA%A7n_tho%E1%BA%A1i)
