Giao tiếp là quá trình truyền tải thông tin giữa các cá nhân hoặc tập thể nhằm giao tiếp ý kiến, tư tưởng, thông tin và cảm xúc. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta phải giao tiếp với nhiều người khác nhau để đạt được những mục đích khác nhau. Việc giao tiếp hiệu quả có thể tạo ra những ấn tượng tích cực, tăng sự đồng cảm và cảm giác tin tưởng, cũng như giúp giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Giao tiếp
Giao tiếp là quá trình truyền tải thông tin, tư tưởng, ý kiến và cảm xúc giữa các cá nhân hoặc tập thể, thông qua các phương tiện như ngôn ngữ, cử chỉ, hình ảnh, âm thanh
Khái niệm về giao tiếp
Giao tiếp là sự tiếp xúc tâm lý giữa người và người một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Với các biểu đạt thông qua lời nói hoặc hành vi, thể hiện với ngôn ngữ, cử chỉ, điệu bộ. Thực hiện với một hoặc nhiều các cách thức trên để phản ánh hiệu quả cảm xúc, thái độ. Cũng như mang đến các thông tin cung cấp để đánh giá đối tượng. Giao tiếp giúp con người có nhiều chủ đề để nói chuyện, quan tâm hoặc đánh giá lẫn nhau. Giao tiếp là sự xác lập và vận hành các mối quan hệ trong cuộc sống. Có thể xảy ra trong tính chất của mối quan hệ khác nhau một cách đa dạng. Cùng một chủ thể có thể có nhiều cách thức khác nhau, mang đến tính chất mối quan hệ khác nhau với những chủ thể khác. Nhằm thỏa mãn những nhu cầu nhất định trong nắm bắt, đánh giá thông tin. Cũng như làm nên tình trạng phản ánh của các mối quan hệ như thân thiết, xã giao,…
Chức năng của giao tiếp
Các chức năng xã hội. Giao tiếp mang đến tiếng nói chung hay sự tôn trọng cần thiết với các chủ thể. Bên cạnh giúp con người xác định cách ứng xử cần thiết và phù hợp cho từng trường hợp cụ thể. Tổ chức, điều khiển, phối hợp hoạt động lao động tập thể. Tức là mang đến tinh thần đoàn kết hoặc các kết nối xã hội hiệu quả. Các tiếng nói chung được tạo ra bên cạnh phản ánh trong tiếp nhận hành vi và thái độ.
Trong xã hội, giao tiếp có các chức năng sau:
Các chức năng xã hội
Giao tiếp phục vụ nhu cầu của từng thành viên trong xã hội, điều chỉnh và tác động hiệu quả đến tâm lý được thể hiện. Con người có đặc thù là luôn có nhu cầu giao tiếp với người khác. Chức năng này của giao tiếp gọi là chức năng nối mạch với người khác, tạo nên các điểm chung trong nhu cầu hoặc tư tưởng. Đặc biệt khi con người có thể thực hiện các chia sẻ và cảm thông với nhau, trong cùng một nhóm, có thể hình thành hứng thú chung, mục đích chung, có nhu cầu gắn bó với nhau, làm cho các mối quan hệ trở thành các quan hệ thực. Bảo đảm sự tồn tại thực của nhóm và các quan hệ ràng buộc con người.
- Tạo ra sự hiểu biết giữa các cá nhân và tập thể.
- Tạo ra sự đồng cảm và cảm giác kết nối giữa các cá nhân và tập thể.
- Thúc đẩy quá trình hợp tác và trao đổi trong xã hội.
- Tạo ra sự chia sẻ, trao đổi kiến thức và thông tin.
Các chức năng tâm lí – xã hội
- Tạo ra cảm giác tự tin và sự tin tưởng trong giao tiếp.
- Tạo ra sự thăng hoa và cảm giác thoải mái khi giao tiếp.
- Giúp cải thiện các kỹ năng giao tiếp.
- Tạo ra sự tôn trọng và đánh giá tích cực của người khác.
Chức năng đồng nhất qua giao tiếp
- Tạo ra sự đồng nhất về suy nghĩ, tư tưởng, ý kiến giữa các cá nhân hoặc tập
Chức năng thông tin
Giao tiếp có chức năng trao đổi và tiếp nhận thông tin, đánh giá, khai thác thông tin hiệu quả. Để quản lí một xã hội, cần có thông tin hai chiều, từ trên xuống, từ dưới lên và giữa các nhóm, tập thể để có sự nhìn nhận đúng về đối tượng và con người họ.
Giao tiếp và các mục đích khác nhau
Để đạt được các mục đích khác nhau, người ta tiến hành lựa chọn cách thức giao tiếp phù hợp. Mục đích chính là thể hiện bản thân và tìm kiếm các giá trị mong muốn.
Khía cạnh chính của giao tiếp
Giao tiếp có ba khía cạnh chính:
- Giao lưu: Truyền tải thông tin qua cuộc trò chuyện là cách thức được lựa chọn. Quá trình giao lưu giúp tìm hiểu đặc thù của nhau, gắn kết mục đích, tâm thế và ý định. Kết quả của cuộc giao lưu giúp mỗi bên nhận được các mục đích khác nhau xác định ban đầu. Việc giao tiếp nhiều giúp rèn luyện hiệu quả của việc làm chủ cuộc trò chuyện, từ đó giúp con người có được nhiều lợi thế hơn với sự tự tin, bản lĩnh.
- Tác động qua lại giữa hai bên: Tác động được thực hiện với ngôn ngữ thống nhất. Cùng hiểu biết về tình huống, hoàn cảnh giao tiếp là điều kiện cần thiết bảo đảm sự tác động qua lại đạt hiệu quả. Các bên có chung một chủ đề thảo luận có thể mang đến chất lượng tốt hơn trong xây dựng mối quan hệ. Có nhiều kiểu tác động qua lại lẫn nhau, trong đó đáng chú ý là sự hợp tác và sự cạnh tranh.
Tác động qua lại trong giao tiếp
Tương ứng với chúng là sự đồng tình hay sự xung đột. Tác động có thể là xuôi hoặc không. Tuy nhiên đều thể hiện rõ nét cho thái độ phản ánh của các bên. Có thể mang đến kết quả mong muốn với giải quyết chủ đề đang trao đổi.
Khía cạnh tri giác
Bao hàm quá trình hình thành hình ảnh về người khác. Việc đánh giá về tính cách, thái độ,… Xác định được các phẩm chất tâm lý và đặc điểm hành vi của người đó thông qua các biểu hiện bên ngoài. Có thể đến từ ngôn ngữ, điệu bộ, hành vi, thái độ, cách ứng xử. Cần chú ý tới các hiện tượng như: ấn tượng ban đầu, hiệu ứng cái mới, sự điển hình hóa,… Cũng như mang đến các thay đổi suy nghĩ khi đánh giá về người khác qua những lần tiếp xúc khác nhau.
Vai trò của giao tiếp trong cuộc sống
Giao tiếp đóng vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của con người. Nó cho phép ta trao đổi thông tin, thể hiện cảm xúc, tâm tư và khẳng định bản lĩnh. Trong những hoàn cảnh và tình huống khác nhau, ta sử dụng giao tiếp để giải quyết vấn đề, thuyết phục hay tham gia vào các mối quan hệ thực tế.
Tầm quan trọng của giao tiếp
Giao tiếp có ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ và hành động của con người. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách.
Học cách giao tiếp
Ông bà ta thường nói: “học ăn, học nói, học gói, học mở”. Nghĩa là phải học những điều cơ bản trong cuộc sống, mà ta tưởng là đơn giản và dễ dàng. Cách học hiệu quả nhất là có người sửa để ta thay đổi theo hướng tích cực lên. Do đó, cần nói nhiều, tiếp xúc nhiều để gặp gỡ các chủ thể khác nhau. Khi đó, ta có thể điều chỉnh hợp lý để mang đến hiệu quả với mỗi chủ thể ta gặp. Học cách thức giao tiếp là một trong những môn học để làm người, mà ai ai cũng cần phải học.
Tầm quan trọng của kỹ năng giao tiếp
Giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong mọi mối quan hệ xã hội và là nhu cầu thiết yếu của con người. Nó giúp chúng ta phát triển xã hội văn minh, truyền đạt kiến thức và bảo vệ quyền lợi của bản thân và cộng đồng. Quá trình giao tiếp hiệu quả cũng góp phần đáng kể vào thành công và hạnh phúc của chúng ta.
Vai trò của giao tiếp trong hình thành nhân cách
Giao tiếp ảnh hưởng đến tâm lý, tính cách và suy nghĩ của con người.
Giao tiếp trong quản lý
Kỹ năng giao tiếp là yếu tố quan trọng trong việc đoàn kết cộng sự và tạo bầu không khí tâm lý thuận lợi trong tổ chức.
Tác động của kỹ năng giao tiếp của người lãnh đạo đến nhân viên
Kỹ năng giao tiếp của người quản lý có thể tác động mạnh tới từng cá nhân trong tổ chức, nâng cao uy tín và sự tôn trọng từ nhân viên.
Phân loại giao tiếp
Có nhiều cách phân loại giao tiếp theo những căn cứ khác nhau:
1. Dựa vào nội dung tâm lý của giao tiếp, người ta phân ra:
- Giao tiếp nhằm thông báo những thông tin mới.
- Giao tiếp nhằm thay đổi hệ thống động cơ và giá trị.
- Giao tiếp nhằm động viên, kích thích hành động.
2. Dựa vào đối tượng hoạt động giao tiếp, người ta chia ra:
- Giao tiếp liên nhân cách (giữa 2 – 3 người với nhau).
- Giao tiếp xã hội: là giao tiếp giữa một người với một nhóm người (như lớp học, hội nghị…)
- Giao tiếp nhóm: đây là loại hình giao tiếp đặc trưng cho một tập thể nhỏ liên kết với nhau bởi hoạt động chung và nó phục vụ cho hoạt động này.
3. Dựa vào tính chất tiếp xúc, ta có thể chia ra làm 2 loại:
- Giao tiếp trực tiếp: là loại hình giao tiếp thông dụng nhất trong mọi hoạt động của con người, trong đó các đối tượng của giao tiếp trực tiếp gặp gỡ nhau và thường dùng ngôn ngữ nói và biểu cảm để truyền cho nhau những ý nghĩ và tình cảm của mình.
- Giao tiếp gián tiếp: là hình thức thông qua một phương tiện trung gian khác như thư từ, sách báo, điện thoại…
Các loại phương tiện giao tiếp
Giao tiếp vật chất
Giao tiếp vật chất diễn ra khi người ta giao tiếp với nhau bằng hành động với vật thể. Giao tiếp vật chất bắt đầu có ở trẻ cuối một tuổi, đầy hai tuổi, khi trẻ cùng chơi với đồ chơi hay một vật thể nào đó với người lớn. Các hành động thực hiện ở trẻ em thuộc lứa tuổi đó có chức năng vận động biểu cảm, như để tỏ ý muốn với lấy đồ vật hay bò về phía đồ chơi v.v…
Giao tiếp ngôn ngữ
Giao tiếp ngôn ngữ là loại giao tiếp thông qua ngôn ngữ, gồm các từ ngữ, ngữ điệu, cử chỉ và thể hiện qua lời nói hoặc viết. Đây là loại giao tiếp phổ biến nhất trong đời sống hàng ngày.
Giao tiếp tín hiệu
Giao tiếp tín hiệu là loại giao tiếp thông qua tín hiệu, bao gồm âm thanh, ánh sáng, mùi hương, ký hiệu và biểu tượng. Ví dụ, các tín hiệu trên đường giao thông, các biểu tượng trên mạng, v.v…
