Mở bài

Nguyễn Trãi, hiệu là Ức Trai, là một nhà văn chính luận kiệt xuất thời Trần, với những đóng góp to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Minh của Lê Lợi. Tác phẩm tiêu biểu của ông là Bình Ngô đại cáo, một bức tranh tư tưởng về nhân nghĩa, lòng yêu nước sâu sắc và chủ quyền độc lập của nước Đại Việt.

Phân tích chi tiết tác phẩm Bình Ngô đại cáo

Thân bài

Hoàn cảnh sáng tác

Sau khi giúp Lê Lợi giành chiến thắng ở Chiến thắng Tốt Động – Chúc Động (1427), Nguyễn Trãi được mời lên làm quan và trở thành chính sự của triều đình nhà Lê. Ông đã sáng tác Bình Ngô đại cáo nhằm khẳng định chủ quyền độc lập của nước Đại Việt trước những âm mưu xâm lược của Trung Hoa.

Luận đề chính nghĩa

Trong tác phẩm Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi đã phát biểu rằng tư tưởng nhân nghĩa là quan điểm mới mẻ, tiến bộ vượt thời đại. Nhân nghĩa tức là gắn với việc yêu dân, chuộng hòa bình, và gắn với lòng yêu nước sâu sắc. Ông cũng khẳng định sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt ta từ bao đời nay, không thể bị bóc lột, xâm lược hay bóp méo bởi bất kỳ thế lực nào.

Tác phẩm Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi đã góp phần tạo nên nền văn học chính luận Việt Nam, cũng như khẳng định sự toàn vẹn, độc lập chủ quyền của nước Đại Việt. Tác phẩm này vẫn được coi là một trong những tác phẩm văn học cổ điển đặc sắc của dân tộc Việt Nam.

Bình Ngô đại cáo – Bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc

Giới thiệu về tác phẩm

Bình Ngô đại cáo là tác phẩm văn học được xem là bản tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc Việt Nam sau Nam quốc sơn hà. Tác phẩm này được sáng tác vào cuối năm 1427 bởi nhà văn chính luận kiệt xuất Nguyễn Trãi, nhằm công bố cho nhân dân về việc đã đánh bại quân Minh xâm lược và khẳng định chủ quyền độc lập của nước Đại Việt.

Nội dung tác phẩm

Mở đầu bài cáo, Nguyễn Trãi đã nêu ra các luận đề chính nghĩa để làm cơ sở, căn cứ xác đáng để triển khai toàn bộ nội dung bài cáo. Tư tưởng nhân nghĩa được coi là điểm nhấn của tác phẩm, với quan điểm mới mẻ và tiến bộ vượt thời đại của Nguyễn Trãi. Nhân nghĩa tức là gắn với việc yêu dân, chuộng hòa bình, và gắn với lòng yêu nước sâu sắc.

Ngoài ra, trong tác phẩm Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi cũng khẳng định sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt ta từ bao đời nay, không thể bị bóc lột, xâm lược hay bóp méo bởi bất kỳ thế lực nào. Bình Ngô đại cáo cũng đóng vai trò như là một bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra một triều đại mới, triều đại thịnh thế của nhà Hậu Lê, mở ra kỷ nguyên mới độc lập, tự do cho dân tộc.

Về ý nghĩa nhan đề “Bình Ngô đại cáo”, nói rõ rằng “Bình Ngô” có thể hiểu là bình định quân Minh xâm lược hoặc nói đến thứ giặc xâm lược tàn bạo và độc ác. “Đại cáo” tức là bản cáo lớn, ở đây Nguyễn Trãi muốn khẳng định đại đạo của dân tộc và tác phẩm này cũng có giá trị, ý ngh

Xem Thêm: Toss là gì? Toss đi bộ kiếm tiền có lừa đảo không?

Tư tưởng nhân nghĩa trong tác phẩm “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi

Nguyễn Trãi, một nhà văn, nhà ngoại giao, và nhà nghiên cứu lịch sử lỗi lạc của Việt Nam, đã để lại cho chúng ta một tác phẩm văn học lớn là “Bình Ngô đại cáo”. Trong tác phẩm này, Nguyễn Trãi đã nêu ra những tư tưởng nhân nghĩa sâu sắc, thể hiện qua những hành động bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân và tiêu diệt tham tàn bạo ngược.

Tư tưởng nhân nghĩa

Nguyễn Trãi khẳng định rằng tư tưởng nhân nghĩa là gắn liền với việc yêu dân, chuộng hòa bình, và gắn với lòng yêu nước sâu sắc. Điều này được thể hiện qua những hành động bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân, khi “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”, và tiêu diệt tham tàn bạo ngược, khi “Quân điếu phạt trước lo trừ bạo”.

Tư tưởng độc lập

Nguyễn Trãi khẳng định sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt ta từ bao đời nay. Tác giả chứng minh điều này bằng năm yếu tố cơ bản bao gồm nền văn hiến độc lập đã tồn tại từ lâu đời, cương vực lãnh thổ riêng, và phong tục tập quán riêng.

Lịch sử vinh quang của dân tộc

Nguyễn Trãi còn khẳng định rằng, bao lần trong lịch sử, những triều đại như Triệu, Đinh, Lý, Trần đã gây nền độc lập cho nước Đại Việt ta. Tuy mạnh yếu có lúc khác nhau, song hào kiệt thời nào cũng có. Chính những anh hùng này đã lập nên những chiến công vĩ đại để bảo vệ nền độc lập dân tộc của chúng ta, khiến kẻ thù biết bao phen thất bại, khốn đ

Khái niệm quốc gia dân tộc của Nguyễn Trãi

Trong bài “Bình Ngô Đại Cáo”, Nguyễn Trãi đã đưa ra khái niệm về quốc gia dân tộc dựa trên 5 yếu tố cơ bản, bao gồm nền văn hiến độc lập, cương vực lãnh thổ riêng, phong tục tập quán khác biệt, lịch sử và ý thức tự cường dân tộc. Tác giả khẳng định rằng nền độc lập dân tộc đã tồn tại từ lâu đời và bề dày lịch sử của đất nước Đại Việt cũng là một chân lý không thể chối cãi.

Sự thuyết phục của quan điểm

Ngoài nội dung chính của luận đề, sự thuyết phục của quan điểm trên còn nằm ở cái cách mà tác giả sử dụng các từ ngữ như “từ trước”, “đã lâu”, “đã chia”, “cũng khác” để khẳng định sự hiển nhiên, vốn có, lâu đời của chân lý mà tác giả đã nêu ra.

Tố cáo tội ác của giặc Minh

Sau khi nêu ra hai luận đề chính, Nguyễn Trãi đã tiến hành tố cáo tội ác của giặc Minh đã gây ra đối với nhân dân ta. Tác giả đã đứng trên hai lập trường là lập trường của dân tộc và lập trường nhân nghĩa nhân bản để tố cáo tội ác của kẻ thù.

Kết luận

Với khái niệm về quốc gia dân tộc và tấm lòng yêu nước sâu sắc, Nguyễn Trãi đã đóng góp rất lớn cho sự hiểu biết của dân tộc về vị thế của mình trong cộng đồng quốc tế, tạo nên động lực cho sự nỗ lực bảo vệ và phát triển đất nước.

Tố cáo âm mưu cướp nước của giặc Minh

Lập trường dân tộc

Với việc sử dụng các từ ngữ như “nhân”, “thừa cơ”, Nguyễn Trãi đã tố cáo, nhận diện rõ ràng âm mưu cướp nước của giặc Minh thông qua mấy câu thơ sau:

“Vừa rồi:
Nhân họ Hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận
Quân cuồng Minh thừa cơ gây hoạ
Bọn gian tà còn bán nước cầu vinh”

Ông đã vạch trần luận điệu bịp bợm của nhà Minh kéo quân sang nước ta với danh nghĩa “phù Trần diệt Hồ”, thực tế là thừa dịp xâm lược Đại Việt, nhằm thực hiện mưu hèn kế bẩn mà chúng đã ấp ủ bấy lâu nay.

Lập trường nhân nghĩa, nhân bản

Nguyễn Trãi đứng về phía quyền sống của nhân dân để tố cáo chủ trương cai trị phản nhân đạo của kẻ thù. Ông đã đứng trên hai lập trường là lập trường của dân tộc và lập trường nhân nghĩa nhân bản để tố cáo tội ác của kẻ thù.

Xem Thêm: Cách tìm ước chung lớn nhất của hai số Nhanh & Chính Xác

Tội ác của giặc Minh

Nguyễn Trãi đã tiến hành nêu ra các tội ác của giặc Minh đã gây ra đối với nhân dân ta.

Tội ác thứ nhất: Diệt chủng vô cùng tàn bạo, man rợ

Tội ác thứ nhất của giặc Minh là hủy hoại cuộc sống của nhân dân bằng hành động diệt chủng vô cùng tàn bạo, man rợ “Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn/Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ”.

Tội ác thứ hai: Hủy hoại môi trường sống của nhân dân Đại Việt

Tội ác thứ hai của giặc Minh là hủy hoại môi trường sống của nhân dân Đại Việt “Nặng thuế khóa sạch không đầm núi/Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ”, các loại sưu cao thuế nặng đã đẩy nhân dân vào bước đường buộc phải vơ vét cạn

Nhận diện sự đau đớn của nhân dân và kết tội kẻ thù

Trong đoạn văn này, Nguyễn Trãi sử dụng nghệ thuật tương phản đối lập giữa nhân dân và giặc thù để tạo ra sự đau đớn cùng với tấm lòng đau xót vạn phần cho những nỗi thống khổ mà nhân dân ta phải chịu đựng suốt mấy mươi năm qua. Ông cũng sử dụng các hình ảnh rất giàu giá trị biểu cảm, gợi tả như “trúc Nam Sơn”, “nước Đông Hải”, dùng cái vô cùng, tột độ để diễn tả cái vô tận trong những tội ác của kẻ thù. Giọng văn có lúc thì thống thiết, đau đớn, xót xa khi nói về thảm cảnh của nhân dân, nhưng cũng có lúc đanh thép, hùng hồn để kết tội kẻ thù.

Chinh phục gian khổ và niềm tin tất thắng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

Nguyễn Trãi tiếp tục soi chân lý vào thực tiễn, kể lại quá trình chinh phục gian khổ và niềm tin tất thắng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Trong giai đoạn đầu, khi cờ khởi nghĩa của ta vừa dấy lên, thì cũng chính là lúc “quân thù đang mạnh”, giặc Minh được thế giở thói “hung đồ ngang dọc” thả sức tác oai tác quái, phô trương thanh thế đàn áp nhân dân. Trái lại về phía ta thì lại gặp vô vàn khó khăn trắc trở. Người thiếu, lực mỏng và con đường khởi nghĩa cũng còn quá mơ hồ, bởi so với địch thực sự thế lực của ta chẳng thể chống đỡ được quá lâu. Một nỗi lo khác nữa ấy là ngoài thiếu nhân lực ta còn thiếu cả vật lực. Thiếu thốn lương thực, vũ khí, không có nguồn tiếp tế khiến nghĩa quân nhiều lần lao đao, khốn khó trong việc duy trì tinh thần quân lính.

Chiến thắng lừng lẫy của nghĩa quân Lam Sơn

Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, tương quan lực lượng giữa nghĩa quân và địch là hoàn toàn chênh lệch, với cái thế yếu của nghĩa quân. Tuy nhiên, để vượt qua những khó khăn trên đường đấu tranh, lật ngược ván cờ và giành được chiến thắng lừng lẫy trước kẻ thù, yếu tố tiên quyết đó là sự lãnh đạo xuất sắc của vị lãnh tụ đứng đầu nghĩa quân – Lê Lợi.

Vị lãnh tụ xuất sắc của nghĩa quân

Ở Lê Lợi, hội tụ đầy đủ những yếu tố của một nhà lãnh tụ vĩ đại. Ông có lòng căm thù giặc sâu sắc và quyết tâm cao độ trong việc thực hiện lý tưởng cao đẹp khôi phục giang sơn và nền độc lập của dân tộc. Ông cũng là người rất biết coi trọng nhân tài, vai trò của nhân dân và sức mạnh của nhân dân. Ngoài ra, ông có khả năng thu phục lòng người và tạo nên khối đại đoàn kết vững mạnh trong toàn quân, quân sĩ trên dưới một lòng chống giặc. Cuối cùng, một yếu tố không thể thiếu ở người lãnh đạo ấy là sự tài trí mưu lược, giỏi bày binh bố trận của Lê Lợi.

Giai đoạn phản công mạnh mẽ của nghĩa quân

Sau giai đoạn đầu đầy khó khăn, nhờ vai trò của người lãnh tụ kiệt xuất Lê Lợi, nghĩa quân bắt đầu bước vào giai đoạn phản công mạnh mẽ để giành thắng lợi. Nghĩa quân đã liên tiếp giành được những chiến thắng vang dội, còn kẻ thù thì phải nhận hàng loạt các chiến bại, vô cùng nhục nhã. Về phía ta thì đã giành được những chiến thắng vang dội như Trận Bồ Đằng, Miền Trà Lân, và sức mạnh của quân thanh càng ngày càng mạnh. Tr

Xem Thêm: Đóng vai Ông Hai kể lại chuyện làng của Kim Lân

Chiến thắng của nghĩa quân Lê Lợi

Trong cuộc kháng chiến chống quân Minh, nghĩa quân Lê Lợi đã giành lại nhiều thành trì và vùng đất đã rơi vào tay giặc như Tây Kinh, Đông Đô, Tốt Động, Ninh Kiều. Quân giặc nhận những trận thảm bại, tướng lĩnh kẻ bêu đầu, đứa tử trận. Cuối cùng, kẻ mưu đồ cướp nước nhận lại là nỗi nhục đến muôn ngàn sau. Trái lại, quân dân ta là sự vẻ vang rong chiến thắng sáng ngời tư tưởng nhân nghĩa “Tham công danh một lúc, để cười cho tất cả thế gian”, “Chẳng đánh mà người chịu khuất, ta đây mưu phạt tâm công”.

Chặng đường thứ hai

Sau khi kẻ thù rơi vào thất bại thảm hại, chúng vẫn ngoan cố không chịu rút về nước, trái lại còn đưa thêm quân tiếp viện do hai tướng Mộc Thạnh và Liễu Thăng chỉ huy chia làm hai đạo quân tiến vào nước ta hòng tiêu diệt nghĩa quân, lấy lại thế chủ động. Lúc này đây nghĩa quân ta tiếp tục quá trình kháng chiến, tiếp nối sĩ khí của chặng đường thứ nhất để chặn đánh quân địch ở vùng biên giới, phá tan âm mưu hiểm độc của chúng. Cuối cùng, quân ta mạnh mẽ “chặt mũi tiên phong”, “tuyệt nguồn lương thực”, “Thuận đà ta đưa lưỡi dao tung phá…Lại thêm quân bốn mặt vây thành/Hẹn đến giữa tháng mười diệt giặc/Sĩ tốt kén người hùng hổ/Bề tôi chọn kẻ vuốt nanh”. Quân địch nhận lại thảm bại hơn chứ không có thảm bại nhất. Sĩ khí quân giặc vốn đã chán nản nay lại thêm điên cuồng lao vào tàn sát lẫn nhau. Quân Mộc Thạnh khiếp vía giẫm đạp lên nhau để mà thoát thân, thảm hại vô cùng. Nhưng với tư t

Nghệ thuật chính trong Bình Ngô đại cáo

Bình Ngô đại cáo nói về hai chặng đường chống giặc Minh của quân ta là một tác phẩm văn học đặc sắc của nhà văn Nguyễn Trãi. Tác phẩm được viết bằng cả chữ Nôm và chữ Hán. Nghệ thuật chính trong toàn đoạn cáo là bút pháp đậm chất anh hùng ca, miêu tả bằng các hình ảnh rộng lớn, thể hiện sự kỳ vĩ của thiên nhiên. Ngôn ngữ được dùng đặc sắc với các động từ liên tiếp để diễn tả sự chuyển rung liên tiếp của trận chiến và tính từ ở mức độ tối đa để tạo ra sự tương phản sâu sắc giữa ta và địch.

Bên cạnh đó, tác phẩm cũng sử dụng nghệ thuật dùng câu văn linh hoạt. Chiến thắng của ta được diễn tả bằng câu văn ngắn thể hiện sự dồn dập, quyết đoán mạnh mẽ, oai hùng. Trong khi đó, thất bại của địch được diễn tả bằng những câu văn dài thể hiện tính chất khôn cùng, không sao kể hết được. Nguyễn Trãi còn tuyên bố chiến quả của nghĩa quân Lam Sơn và khẳng định sự nghiệp chính nghĩa của chúng ta. Tác phẩm còn rút ra những bài học lịch sử sâu sắc từ quy luật của trời đất và tự nhiên, thể hiện sự tin tưởng vào vận mệnh mới của dân tộc.

Tác phẩm Bình Ngô đại cáo

Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi là một tác phẩm văn học đặc sắc của nền văn học trung đại Việt Nam. Tác phẩm được viết bằng cả chữ Nôm và chữ Hán. Nội dung tác phẩm tố cáo tội ác của kẻ thù xâm lược và ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Tác phẩm được coi là bản tuyên ngôn độc lập, tuyên bố về nên độc lập của dân tộc là áng thiên cổ hùng văn còn mãi giá trị nghìn đời sau của đất nước.