Truyện đồng thoại là gì?
Truyện đồng thoại là thể loại văn học dành cho thiếu nhi. Nhân vật trong truyện đồng thoại thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá. Chúng vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người. Khái niệm về truyện đồng thoại đã xuất hiện từ rất lâu. Đây không phải một thể loại truyện thuần Việt mà được bắt nguồn từ Trung Quốc. Trong đó chúng ta có thể hiểu “đồng” là cùng, “thoại” là kể hay tường thuật. Truyện đồng thoại là loại truyện mượn lời, mượn ngôi kể của nhân vật để tự sự lại những câu chuyện bổ ích hướng tới đối tượng trẻ em.
Truyện Đồng Thoại: Khái Niệm và Lịch Sử
Truyện đồng thoại là thể loại văn học dành cho thiếu nhi, trong đó nhân vật chính thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá để thể hiện đặc điểm của con người. Từ “đồng thoại” bắt nguồn từ Trung Quốc, trong đó “đồng” có nghĩa là cùng, “thoại” là kể hay tường thuật. Truyện đồng thoại là loại truyện mượn lời, mượn ngôi kể của nhân vật để tự sự lại những câu chuyện bổ ích hướng tới đối tượng trẻ em.
Theo Hoàng Vân Sinh, truyện đồng thoại đã xuất hiện từ rất lâu và không phải là một thể loại truyện thuần Việt mà được bắt nguồn từ Trung Quốc. Từ “đồng thoại” trong Trung văn được du nhập từ Nhật Bản, và xuất hiện ở Trung Quốc vào cuối thời nhà Thanh. Dấu mốc đầu tiên của nó là bộ Tùng thư đồng thoại do Tôn Dục Tu chủ biên, Thương vụ ấn thư quán xuất bản năm 1909. Ở Nhật, những truyện kể cho trẻ em được gọi là “dowa”, dịch sang Hán ngữ là “đồng thoại”.
Truyện đồng thoại được xem là một trong những thể loại văn học rất phù hợp với trẻ em vì nó giúp trẻ em hiểu được đặc điểm và hành vi của loài vật, đồng thời cũng giúp trẻ em rèn luyện kỹ năng đọc hiểu và phát triển ngôn ngữ. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi tác giả phải có sự tinh tế trong cách thể hiện để không làm mất đi tính chân thật và hài hước của câu chuyện.
Ngoài ra, truyện đồng thoại thường chứa đựng nhiều thông điệp, giá trị nhân văn, xã hội. Chúng thường tập trung vào những vấn đề hiện thực trong xã hội và thể hiện qua các câu chuyện về các con vật. Những tình huống trong truyện đồng thoại thường mang tính bình dân, phổ biến, giúp cho độc giả dễ dàng nhận ra và cảm thông với các nhân vật trong truyện.
Trong khi đó, truyện cổ tích thường có các yếu tố ma thuật, kỳ diệu, với các nhân vật chính thường là các vị thần, tiên nữ, hoàng tử, công chúa… Truyện cổ tích thường chứa đựng các giá trị về đức tính, đạo đức, lòng nhân ái và cũng thường có tình tiết kết thúc đẹp, hạnh phúc.
Lịch sử và đặc điểm của truyện đồng thoại
Lịch sử của truyện đồng thoại
Theo nhà văn Hoàng Vân Sinh, truyện đồng thoại được du nhập từ Nhật Bản và xuất hiện ở Trung Quốc vào cuối thời nhà Thanh. Dấu mốc đầu tiên của thể loại này là bộ Tùng thư đồng thoại do Tôn Dục Tu chủ biên, Thương vụ ấn thư quán xuất bản năm 1909. Từ đó, truyện đồng thoại đã phát triển và trở thành một thể loại văn học độc đáo, phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Đặc điểm của truyện đồng thoại
Truyện đồng thoại có nhiều đặc điểm riêng biệt, tạo nên sự lôi cuốn và hấp dẫn cho độc giả. Thể loại này thường được nhận dạng thông qua 3 đặc điểm chính sau:
1. Nhân cách hóa động vật
Truyện đồng thoại thường sử dụng các con vật làm nhân vật chính và nhân cách hóa chúng, tạo nên các tính cách, tình huống, câu chuyện giống như trong văn học hiện đại. Tuy nhiên, điểm độc đáo của truyện đồng thoại đó chính là sự giữ nguyên tính chân thực của các con vật trong thế giới tự nhiên.
2. Mang giá trị xã hội, nhân văn
Truyện đồng thoại thường chứa đựng nhiều thông điệp, giá trị nhân văn, xã hội. Chúng tập trung vào những vấn đề hiện thực trong xã hội và thể hiện qua các câu chuyện về các con vật. Những tình huống trong truyện đồng thoại thường mang tính bình dân, phổ biến, giúp cho độc giả dễ dàng nhận ra và cảm thông với các nhân vật trong truyện.
3. Thích hợp cho mọi lứa tuổi
Truyện đồng thoại thường dành cho trẻ em, tuy nhiên cũng rất phù hợp cho mọi lứa tuổi. Chúng không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp cho người đọc hiểu thêm về thế giới tự nhiên, các giá trị nhân văn
Truyện đồng thoại và vai trò của nó
Truyện đồng thoại là một thể loại văn học rất phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt phù hợp với trẻ em. Thể loại này giúp khơi dậy trí tưởng tượng, sức sáng tạo và tình cảm tốt đẹp cho trẻ em. Truyện đồng thoại đảm nhiệm ba chức năng chính: giải trí, giáo dục và thẩm mĩ. Nó giúp cho trẻ em hóa thân vào nhân vật và cảm nhận thế giới đồng thoại như cuộc sống của chính mình.
Vai trò của truyện đồng thoại tại Việt Nam
Thể loại truyện đồng thoại đã góp phần tham gia vào quá trình giáo dục trẻ em trong nhà trường. Việc đọc truyện đồng thoại giúp trẻ em hiểu biết về thế giới đồng vật, thiên nhiên, con người và đồng thời rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ, văn học. Thể loại này còn là nguồn cảm hứng cho sáng tạo văn học, tạo nên vẻ đẹp của văn học Việt Nam trước văn trường thế giới.
Các tác giả văn học nổi tiếng của truyện đồng thoại Việt Nam
Thể loại truyện đồng thoại Việt Nam đã được phát triển và đa dạng hóa nhờ các tác giả văn học nổi tiếng như Tô Hoài, Võ Quảng và Nguyễn Nhật Ánh. Các tác phẩm của họ không chỉ mang tính giải trí, mà còn mang đậm thông điệp nhân văn, giúp trẻ em hiểu được tình yêu thương, tình bạn và ý nghĩa của sự đoàn kết trong cuộc sống.
